Маите биле една од најдоминантните домородни заедници во Мезоамерика, кои со векови ги населувале областите на денешно Мексико, Белизе, Гватемала и Ел Салвадор и создале напредна цивилизација која сè уште восхитува многу научници и лаици со своите достигнувања.
Многу од нивните потомци и денес живеат на споменатите територии, но без многу знаење за секојдневниот живот на нивните далечни предци, а најголем дел од информациите главно се добиени од зачуваните списи на шпанските колонизатори и археолошки артефакти.
Веќе неколку години се води дебата за тоа колку биле загадени градовите на Маите што ги населувале помеѓу 250 и 1100 година од нашата ера, поради употребата на жива и производи што ја содржат.
И по опсежните анализи направени од научници од САД, Велика Британија и Австралија, сега знаеме дека нивната концентрација била толку голема што тие сè уште претставуваат закана за археолозите кои ја проучуваат оваа древна цивилизација.
Загадувањето на животната средина со жива во голема мера е карактеристика на модерните урбани и индустриски области, рече водечкиот автор на студијата, д-р Данкан Кук од Австралискиот католички универзитет, додавајќи дека откритието на жива закопана длабоко во почвата и седиментите на античките градови на Маите е тешко да се објасни, додека не почнеме да ги разгледуваме нивните достигнувања кои ни кажуваат дека тие го користеле пред неколку векови.
Затоа, не е изненадување што споредувајќи ги читањата од целиот регион, тие идентификуваа седум локации кои имаа барем една област контаминирана со концентрации на жива што ги надмина или се изедначи со современите стандарди за токсични нивоа – Чунчумил во денешно Мексико, Белизе, античкиот Локацијата на Маите Ла Корон во Гватемала и локалитетот Палмерехо во Хондурас.
Како дошлп до тоа?
Во својата чиста форма, живата изгледа како сјаен сив метал, поради што некогаш се нарекува сребрена, позната е по тоа што се топи на релативно ниска температура и се претвора во густа течност. Најчесто се наоѓа во близина на топли извори и региони познати по вулканска активност, а нејзиниот пигмент се користи како темноцрвен агенс за боење уметнички дела ширум светот уште од памтивек.
За потребите на студијата, истражувачите испитувале запечатени садови од неколку локалитети, кои по анализата се покажало дека се исполнети со жива, додека некои обоени садови содржеле траги од жива. Сето ова ги навело до заклучок дека Маите користеле бои кои содржат жива за украсување – како што е цинабарот – што со текот на времето придонело за загадување и формирање на дамки на дното и ѕидовите на садовите.
