Кога станува збор за вежбање за добро кардиолошко здравје, не сакате да го достигнете врвот прерано во животот. Истражувањата сугерираат дека ако сакате да се заштитите од висок крвен притисок во вашите подоцнежни години, треба да го одржувате нивото на вежбање и покасно во средното доба.
Според студија на повеќе на 5.000 луѓе во четири града во САД, социјалните фактори можат да го отежнат ова за некои многу повеќе отколку за другите.
„Тинејџерите и оние во раните 20-ти години може да бидат физички активни, но овие резултати се менуваат со возраста“, објасни авторката на студијата и епидемиолог Кирстен Бибинс-Доминго од Универзитетот во Калифорнија, Сан Франциско (UCSF) во април 2021 година, кога студијата беше објавена во Американскиот журнал за превентивна медицина.
Бројни студии покажаа дека вежбањето го намалува крвниот притисок, но истражувањето од 2021 година сугерира дека „одржувањето на физичката активност во младоста – на повисоки нивоа од претходно препорачаните – може да биде особено важно“ за спречување на хипертензија“, рече Бибинс-Доминго.
Хипертензијата, позната и како висок крвен притисок, е сериозна состојба што ги засега милијарди луѓе ширум светот. Може да доведе до срцев удар и мозочен удар; исто така е фактор на ризик за развој на деменција во подоцнежниот живот.
Над еден од четири мажи и околу секоја петта жена има хипертензија, според Светската здравствена организација. Но, повеќето луѓе со висок крвен притисок дури и не знаат дека го имаат – затоа често се нарекува „тивок убиец“.
Сепак, постојат начини да се победи високиот крвен притисок: вежбањето е фокусот на оваа студија.
Над 5.100 возрасни беа регрутирани во студијата, која го следеше нивното здравје во текот на три децении со физички проценки и прашалници за нивните навики за вежбање, статус на пушење и внес на алкохол.
На секоја клиничка проценка, крвниот притисок беше мерен три пати, во интервали од една минута, а за анализата на податоците, учесниците беа групирани во четири категории, според раса и пол.
Низ целиот спектар – кај мажите, жените и во обете расни групи – нивото на физичка активност се намалуваше од 18 до 40 години, при што стапките на хипертензија се зголемила, а физичката активност опаднала во текот на секоја следна деценија.
Според истражувачите, ова укажува дека младоста е важен прозорец за интервенција за спречување на хипертензија во средното доба со програми за промоција на здравјето дизајнирани да го зголемат вежбањето.
„Речиси половина од нашите учесници во младоста имале неоптимални нивоа на физичка активност, што беше значително поврзано со појавата на хипертензија, што укажува дека треба да го зголемиме минималниот стандард за физичка активност“, рече водечкиот автор Џејсон Нагата, експерт за медицина на млади возрасни на UCSF.
Кога истражувачите ги разгледале луѓето кои правеле пет часа умерено вежбање неделно во текот на раната зрелост – двојно повеќе од минималната количина што моментално се препорачува за возрасни – откриле дека ова ниво на активност значително го намалува ризикот од хипертензија, а особено ако луѓето ги одржувале своите навики за вежбање до 60-годишна возраст.
„Постигнувањето барем двојно повеќе од моменталните минимални упатства за возрасни [на физичка активност] може да биде многу позначајно и покорисно за превенција на хипертензија отколку едноставно исполнување на минималните упатства“, напишаа истражувачите во својот труд.
„Ова може да биде особен случај по завршување на средното училиште, кога можностите за физичка активност се намалуваат, како што младите преминуваат на факултет, се вработуваат и стануваат родители, а слободното време е се по намалено“, рече Нагата.
Што се однесува до уште една отрезнувачка вистина, студијата, исто така, покажа како црните мажи и жени доживуваат драстично различни здравствени траектории во споредба со нивните бели врсници. На 40-годишна возраст, нивото на физичка активност се одржуваше на релативно исто ниво кај белите мажи и жени, додека нивото на активност кај црните учесници продолжи да опаѓа.
До 45 години, црните ги надминале белите мажи во стапките на хипертензија, додека белите жени во студијата доживеаа најниски стапки на хипертензија до средно доба.
И до 60-годишна возраст, помеѓу 80 и 90 проценти од црните мажи и жени имале хипертензија, во споредба со нешто под 70 проценти кај белите мажи и околу половина од белите жени.
Истражувачкиот тим ги припиша овие добро познати расни нееднаквости на мноштво социјални и економски фактори; не дека овие фактори беа оценети во оваа студија, иако беше забележано различно образование кај учесниците во студијата.
„Иако младите црни мажи може да имаат висок ангажман во спортот, социоекономските фактори, соседските средини и работните или семејните обврски може да го спречат континуираното ангажирање во физичка активност во текот на зрелоста“, рече Нагата.
Студијата е објавена во Американскиот журнал за превентивна медицина.
