Комуникацијата е многу важен феномен, бидејќи со секоја промена на начинот на комуникација се менуваат и културата и животните навики. Животот бил поинаков кога требало да пешачите милји или да патувате со вагони за да ја слушнете музиката на симфониски оркестар или да присуствувате на политички собир, поинаку кога можевте да ја слушнете на радио без да го напуштите домот или работното место.
Друго е кога можеш да слушнеш политички говор само на „Агора“ ако си слободен граѓанин, а друго е кога можеме да ги читаме објавите на политичарите на социјалните мрежи. Појавата на филмот (1895), кој првично се емитувал во кината во форма на филмски магазин, и појавата на т.н. информативната програма и радиото (1920) ја обезбедуваат основата за модерната култура на МАС медиумите (медиумите на масовните комуникации) која донесе неповратни промени во општеството.
За жал, во почетокот се користела за постигнување политички цели со политичка пропаганда за подготовка на светски војни, бидејќи луѓето имале голема доверба особено во радиото и верувале дека на него се кажува само вистината.
Комуникацијата е многу широк поим, кој содржи различни аспекти и со кој се занимаваат различни науки и научни дисциплини. Во оваа книга авторката нема директно да се занимава со средствата за комуникација, нејзиниот фокус е на облиците на комуникативно дејствување на политичарите и на јавните настапи, како што гласи поднасловот на книгата.
За да зборуваме за комуникациско дејство, ќе треба да се вратиме во периодот на античка Грција. Имено, во времето кога филозофите разговарале за правдата, вистината и доблеста – и држава што би била поставена на такви основи, се забележува и појавата на софистите – т.е. луѓе кои развиле вештини за јавно говорење, но со кои би се послужиле со цел да ја искриват вистината и да ги убедат другите во исправноста на нивните изјави.
Ваквите луѓе оствариле материјална добивка со образование на млади луѓе, идни политички функционери или говорници и претставувајќи ги луѓето во судовите – бранејќи ги од обвинувања со нивните реторички вештини, искривување на речениците и вешто убедување.
Иако филозофите како Сократ се плашеле од софистика и не заработувале говорејќи и ширејќи вистина и доблест, иако Платон и Аристотел пишувале дела против софистите, сепак софистиката преживеала до ден-денес.
Зборот софистициран денес значи префинет, елегантен, преработен и го користиме во позитивен контекст, иако во коренот на значењето софистициран го носи значењето преработено – неприродно, вештачко; фалсификувано. Затоа софизмот го нагласува личниот интерес, наспроти општиот интерес – каква треба да биде политиката, каква е таа по дефиниција и што се вклопува во идеалот за правда и најдобриот можен општествен поредок.
Денешните софисти ги препознаваме во политичката демагогија и рекламната индустрија. Така, денешните софисти имаат софистицирани техники на претставување на новите производи и политички идеи како она што ни е очајно потребно (техники на производство на потреби).
Затоа авторот го деконструира политичкиот говор со детално објаснување на значењето на секој аспект:
• Говорот и неговата содржина
• Невербален говор (говор на телото)
• Знаци и симболи
• Водење дебата (И дали е можен дијалог меѓу двајцата политичари)
• Јавен дискурс
Како ни се претставува политичарот и каква слика сака да создаде за себе? Кои се митовите поврзани со поимот политичар или влада? Дали освојувањето на власта им служи на политичарите подобро да го организираат општеството и да донесат што е можно повеќе правда или силата и моќта сами по себе се цел?
Авторката ги поставува овие прашања и одговорите ги носи со анализа на политичките претстави низ призмата на социолошките и психолошките теории и појави. Политиката е акција, која го дизајнира и регулира животот на заедницата.
Што значи дека политиката нè засега сите нас. Прашањето е колку сите ние навистина влијаеме на политичките одлуки или сме само приматели на најави и готови одлуки? Дали само ја даваме нашата согласност, афирмација, одобрување на оние кои носат одлуки за нас, и во наше име? И дали тие одлуки биле донесени во интерес на сите нас, или само на некои од нас кои сакаат да си ги зграпчат сите придобивки и моќ?
Постои страв дека ако дадеме само согласност, општеството може да се лизне кон патот на дистопијата, што Магдалена Стојмановиќ го илустрира со разликата помеѓу природниот поредок во согласност со совеста и доблест, каде што ако некое лице донесе погрешна одлука ќе биде казнето со неговиот сопствениот живот – (Достоевски) и вештачки поредок во кој сите членови на општеството би биле следени и казнети, а заради експлоатација во корист на алчното и бескрупулозно малцинство. (Фуко)
Тоа се прашања кои не се поставуваат на мал број луѓе, туку прашања кои нѐ засегаат сите нас и со кои се среќаваме секојдневно. Затоа оваа публикација е наменета за сите оние кои сакаат да бидат политички одговорни, и полесно да ги дешифрираат намерите и мотивите на информациите на кои секојдневно сме изложени, а потоа полесно да ги филтрираме и селектираме информациите што е неопходно за секој од нас во ова време.
Рецензент: Жарко Павловиќ
