Во Македонија, изрекувањето доживотни казни затвор е ретка појава во судската практика, но тие казни, кога се изречени, ја привлекуваат големата јавна и правна внимателност.
Според податоците од студијата „Казнена политика на судовите во Република Северна Македонија во периодот 2017–2023”, која ја подготвија истражувачите при Казнената политика на судовите (извештај 2025), процентуалната застапеност на казните доживотен затвор изнесува само 0,2% од вкупниот број изречени затворски казни во тој осумгодишен период.
Ова значи дека во поголемиот дел од кривичните случаи судовите прибегнуваат кон други видови казни затвор, најчесто во помали времески рамки.
Според истите податоци, најголем дел од казните затвор што ги изрекуваат македонските судови се до 6 месеци и од 6 месеци до 1 година, додека казните од 1 до 2 години се исто така значително застапени.
Изрекувањето на доживотни казни се јавува само во специфични случаи на исклучително тешки кривични дела, како што се свирепи убиства или други сериозни злосторства.
Студијата укажува и на тоа дека во 2022 година забележан е драстичен пораст на доживотни казни, кога биле изречени вкупно 9 казни доживотен затвор поврзани со случајот Монструм, при што во еден предмет за тројца обвинети беа изречени три такви казни. Овој број значително го зголемил вкупниот статистички биланс за таа година, бидејќи во повеќето од анализираните години воопшто не биле изречени или се бележеле по една до две такви пресуди годишно.
Конкретни примери на доживотни казни затвор продолжуваат да се појавуваат и во подоцнежни периоди. На пример, Основниот суд во Кочани во 2023 година изрече доживотен затвор за обвинет за свирепо убиство, што повторно ја нагласува реткоста, но и сериозноста на овие пресуди кога се случуваат.
Оваа статистика и бројките што произлегуваат од анализите укажуваат на тоа дека, иако казната доживотен затвор постои во кривичното законодавство на Северна Македонија, таа се применува само во најекстремни случаи. Судовите генерално водат политика на изрекување на помали казни затвор, додека доживотните казни остануваат исклучителна санкција, што се користи само во најтешки форми на кривични дела.
Во услови на растечки јавен интерес за сериозноста на казнената политика и безбедносните трендови во земјата, ваквите пресуди служат и како индикатор за тоа како правосудниот систем се справува со дела со особено тешка вина и каков е пристапот кон најстроги санкции во последната декада.
