По повод Интернационалниот ден на жената, 8ми Март, традиционално, секоја година Фото клуб – Куманово организира изложба на фотографии на тема „Жените и фотографијата“. Годинава изложбата на фотографии ќе биде составена од две тематски целини која ги асоцира клучните зборови – жена и слободна.
Идејата на овој настан е да се прикажат различни перспективи во начинот на кој се гледа еволуцијата на жената низ нејзинaтa родова автоперцепција, но и да се покажат и промовираат аспекти на женскоста низ фотографијата кои се поинакви и немаме честа прилика да ги видиме на површината.
Претседателката на Фото клуб – Куманово, Марина Атанасовиќ за порталот Мој збор, говори за значењето на жените фотографи во развојот на фотографската уметност, за поинаквите приказни кои тие ни ги пренесуваат низ своите објективи, но и за женскоста како симболички елемент кој ги инспирира фотографите од самото настанување на фотографската уметност.
Дали жената фотограф се гледа како посебен култрен и мислечки ентитет, кој потенцира и гледа поинакви работи од мажот фотограф низ својот објектив? И дали жените фотографи успеваат да ни дадат поинаква перспектива и увид во нештата низ своите објективи и фотографии?
Атанасовиќ: Важно е да се напомене дека не постои единствена „женска перспектива“ или „машка перспектива“ кога станува збор за гледање на светот низ објективот на апаратите. Но, може да се каже дека има разлики во тоа како жените и мажите пристапуваат кон фотографијата и на што избираат да се фокусираат.
Некои истражувања сугерираат дека е поголема веројатноста жените да фотографираат луѓе и конекцијата меѓу нив, додека мажите почесто се фокусираат на фотографирањето објекти и пејзажи. Ова може да се должи на разликите во општествените очекувања и родовите норми, или пак едноставно може да ги одразува индивидуалните преференции и интереси.
Сепак перспективите и искуствата што жените фотографи ги носат во нивната работа се важен дел од културниот и уметничкиот пејзаж на едно општество. Со амплифицирање на нивните гласови и поддршка на нивната работа, можеме да стекнеме подлабоко разбирање за светот и луѓето околу нас. Така што, да! Секоја жена фотограф себеси се гледа како културен и мислечки ентитет во местото во кое се наоѓа и твори.
Колку е инспиративна жената и женскиот елемент воопшто како предмет на фотографијата? Што женскиот елемент најчесто симболизира?
Атанасовиќ: Присуството на жени и женски елементи во фотографијата може да има силно влијание врз начинот на кој го гледаме светот и приказните што се раскажуваат. Кога жените се предмет на фотографии, нивното присуство може да ги оспори традиционалните родови улоги и стереотипи.
Жените фотографи можат да креираат слики кои ги прикажуваат жените како силни, моќни и повеќеслојни единки, а не само објекти на машки поглед.
Жените фотографи исто така можат да ги доловат искуствата на жените и другите маргинализирани групи на начин кој е чувствителен, суптилен и почитуван.
На крајот на краиштата, присуството на жени и женски елементи во фотографијата може да помогне да се создаде поинклузивна, разновидна и репрезентативна визуелна култура.
Симболот на женска форма често се прикажува на начини кои ги истакнуваат нејзините облини, мекост и сензуалност. Без разлика дали се работи за портрет, ликовна уметност или модна фотографија, женското тело може да послужи како симбол на женската убавина, сила и моќ.
Дали влегувањето на жените во фотографската уметност, историски направи промена и колку фотографската уметност претрпува промени како резултат на жените фотографи?
Атанасовиќ: Жените фотографи, историски се соочувале со многу бариери за влез во овој медиум и препознатливост во оваа област, но во последните години е зголемено вниманието и поддршката за нивната работа. Ваквиот пристап кон жените фотографи резултира кон поголема разновидност на фото приказни и перспективи во светот на уметноста, што може да биде само добра работа за медиумот и за општеството во целина.
Каква порака пренесувате со традиционалната изложба на фотографии за Денот на жената која ја организира „Фото клуб“ – Куманово?
Атанасовиќ: Пораката која ние како клуб ја пренесуваме со години наназад на сите фотографки е дека нивната креативност и уникатна перспектива на светот се неверојатно важни за нашата култура и општество како целина. Дека работата на жените фотографки може да ни помогне подобро да ги разбереме различните културни, социјални и политички реалности, како и прашања поврзани со полот, сексуалноста идентитетот.
Како жени во областа на фотографијата, може да се соочите со уникатни предизвици и препреки. Но, знајте дека вашата работа и талент се вредни и неопходни, а вашите придонеси можат да помогнат да се урнат бариерите и да се создадат повеќе можности за жените во индустријата.
Продолжете да ги поместувате границите и да истражувате нови перспективи и никогаш не плашете се да зборувате и да ја споделите вашата визија со светот. Вашата уметност може да ги инспирира и поттикне другите.
Сметаш ли дека уметностите како слободна сфера на дејствување открива дека жените се посебни и поинакви од мажите или дека жените се рамноправни со нив?
Атанасовиќ: Јас го застапувам мислењето дека секоја единка е сама по себе уникатна и посебна, а посебно во областа на уметникото творење и делување. Сметам дека жените фотографи можат да ја донесат својата единствена културна позадина и начини на размислување во својата работа, исто како и секој уметник.
Фотографијата може да биде средство за изразување на нечиј идентитет и светоглед, а жените фотографи можеби се особено прилагодени на претставување на искуствата на жените и другите маргинализирани групи во нивната работа. Жените може да се соочат со уникатни предизвици и можности во областа на фотографијата.
На пример, некои жени може да се чувствуваат свесни за фотографирање на јавни места или може да наидат на родова дискриминација кога бараат можности или признание за својата работа. Од друга страна, некои жени може да донесат поинаква перспектива на нивната фотографија што може да резултира со уникатни и вредни уметнички изрази.
Некои жени фотографи може да се фокусираат на прашања поврзани со полот, сексуалноста и телото, додека други може да истражуваат теми поврзани со нивното културно наследство или лични искуства. Многу жени фотографи се исто така заинтересирани за документирање и зачувување на приказните и искуствата на другите жени и маргинализираните групи.
Интервјуто го спроведе: Магдалена Стојмановиќ
