Можно е повеќе од една врста на древни луѓе да достигнаа значајни технолошки и когнитивни пресвртници, како што се контролирање на оган, развој на камени алатки или создавање облека, денес преживуваме само ние, H. sapiens.
Научниците многу дебатираа за нашата моментална ексклузивност. Некои тврдат дека понапредните технолошки способности на H. sapiens можеби ни дадоа предност во однос на останатите видови. Други, пак, сугерираат дека можеби сме јаделе поразновидна диета или сме биле поефикасни тркачи од другите хоминини.
Во меѓувреме, други истражувачи тврдат дека, со оглед на високите нивоа на вкрстување, можеби некои хоминини не исчезнале колку што се споиле целосно со нашиот генски фонд.
Истражувачите исто така претпоставија дека климатските промени можеби играле улога во истребувањето на хомо-видовите. Во новата студија, објавена во списанието One Earth, мултидисциплинарен тим научници од Италија, Велика Британија и Бразил тврдат дека овој фактор бил најголем двигател во истребувањето на други хоминини.
Авторите сметаат дека наодите можат да послужат како предупредување бидејќи човештвото денес се соочува со климатски промени предизвикани од човекот.
„Дури и централата на мозокот во животинското царство, [родот хомо], не може да ги преживее климатските промени кога ќе бидат премногу екстремни“, вели палеонтологот Пасквале Раиа, од Универзитетот во Неапол, Федерико Втори, еден од авторите на студијата. „Луѓето треба да имаат ум дека, со оглед на моменталното осакатување што го предизвикуваме.
За оваа студија, тимот се фокусираше на само шест од признатите хомо-видови: H. habilis, H. ergaster, H. erectus, H. heidelbergensis, H. neanderthalensis и H. sapiens. Тие изоставија други затоа што достапните фосилни записи беа премногу ограничени за нивна анализа.
Користејќи база на податоци за фосили, опфаќајќи 2.754 археолошки записи, истражувачите открија каде живееле овие видови со текот на времето – поврзувајќи ги фосилните докази и алатките поврзани со секој вид со различни локации и временски периоди.
Тие исто така применија статистичка техника за моделирање, наречена минат емулатор на климата, која ги користи достапните записи за реконструкција на климатските услови, вклучително и температура и врнежи од дожд, во последните 5 милиони години.
„Ова нуди слика за огромните ефекти што ги имаа климатските непогоди“, вели антропологот Џорџо Манци.
За три од пет изумрени видови – H. erectus, H. heidelbergensis и H. neanderthalensis – ненадејна, силна промена на климата се случила на планетата непосредно пред овие видови да изумрат. Климите станаа постудени за сите три, посува за H. heildelbergensis и неандерталците, а беа повлажни за H. erectus. Според Раиа, промената на температурата е приближно од 4 до 5 степени Целзиусови, на годишни просеци.
Истражувачите понатаму оценија колку ранливи беа овие видови да истребат, обидувајќи се да ја утврдат нивната толеранција кон климатските промени со текот на времето, користејќи го нивното присуство на различни локации како поим за нивната склопот на лажат.
Тимот утврди дека, пред да исчезнат, Х. еректус и Х. Хајделбергенсис изгубиле повеќе од половина од популацијата заради климатските промени. Неандерталците загубија околу една четвртина. Изворите на храна веројатно се намалиле бидејќи се смениле живеалиштата, а студот може да го загрози преживувањето за видовите прилагодени на потоплите временски услови.
Ова климатско објаснување не значи дека и другите фактори на истребување не биле важни – авторите забележуваат дека конкуренцијата со Х. сапиенс, на пример, можела да ги влоши работите за Неандерталците – но Раија и неговите колеги веруваат дека нивната анализа открива „примарен фактор“ во минатото уништување на хомо.
Изумирањето на Неандерталците е проучено – и доста е расправано за тоа, но загубата на други видови хоминини имало многу малку внимание, вели археологот Тајлер Фејт, од Универзитетот во Јута, кој не бил вклучен во студијата. Оваа нова студија претставува прв обид да се разбере како повеќе хомо-видови изумреле низ големи простори и време, вели тој.
„Но, мислам дека е малку рано да се намалат другите потенцијални механизми на истребување“, додава Фејт. Тој забележува дека ограничените записи на фосили за некои видови го отежнуваат да се има целосна слика за еколошките или климатските услови со кои може да се справат другите хомо-видови.
Слично на тоа, антропологот Џорџо Манзи, од Универзитетот Сапиенца во Рим, кој не беше соработник на студијата, забележува дека треба да се земат предвид многу елементи за да се објасни исчезнувањето на минатите хомо видови.
Врската помеѓу климатските промени и истребувањето е сложена, вели тој, и едното не носи секогаш до другото: „Различни нагли климатски дефекти и еколошки кризи се познати во текот на, барем, последните милиони години. Овие околности не секогаш водеа до изумирање“.
Сепак, Манзи верува дека новата работа дава разумен случај дека климатските промени можат да имаат големо влијание. „Ова нуди слика за огромните ефекти што ги имаа климатските непогоди врз човечката популација од различни видови“, вели Манзи.
Со оглед на тоа што планетата ќе се загрее до 5 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа до 2100 година, претстојат повеќе климатски предизвици.
Ова дело прво се појави на SAPIENS под лиценца CC BY-ND 4.0. Прочитајте го оригиналот овде.
