Секоја година 726.000 луѓе си го одземаат животот, а има уште многу луѓе кои прават обиди за самоубиство. Секое самоубиство е трагедија која ги погодува семејствата, заедниците и цели земји и има долготрајни ефекти врз луѓето што останале зад нас. Самоубиството се случува во текот на целиот животен век и беше трета водечка причина за смрт кај 15-29-годишниците на глобално ниво во 2021 година.
Самоубиството не се случува само во земјите со високи приходи, туку е глобален феномен во сите региони во светот. Всушност, речиси три четвртини (73%) од глобалните самоубиства се случиле во земјите со низок и среден приход во 2021 година.
Самоубиството е сериозен јавно здравствен проблем кој бара јавно-здравствен одговор. Со навремени, засновани на докази и често евтини интервенции, самоубиствата може да се спречат. За националните одговори да бидат ефективни, потребна е сеопфатна мултисекторска стратегија за превенција од самоубиства.
Кој е во ризик?
Врската помеѓу самоубиството и менталните нарушувања (особено, депресијата и нарушувањата од употребата на алкохол) и претходниот обид за самоубиство е добро воспоставена во земјите со високи приходи. Сепак, многу самоубиства се случуваат импулсивно во моменти на криза со прекин на способноста за справување со животни стресови, како што се финансиски проблеми, спорови во врската или хронична болка и болест.
Дополнително, доживувањето конфликт, катастрофа, насилство, злоупотреба или загуба и чувството на изолација се силно поврзани со самоубиствено однесување. Стапките на самоубиства се исто така високи кај ранливите групи кои доживуваат дискриминација, како што се бегалците и мигрантите; домородните народи; лезбејки, геј, бисексуалци, трансродови, интерсексуални (ЛГБТИ) лица и затворениците.
Превенција и контрола
Постојат неколку мерки кои може да се преземат на ниво на население, подпопулација и индивидуално ниво за да се спречат самоубиства и самоповредување. LIVE LIFE, иницијатива на СЗО за превенција од самоубиства, ги препорачува следните клучни ефективни интервенции засновани на докази:
- ограничување на пристапот до средствата за самоубиство (на пр. пестициди, огнено оружје, одредени лекови);
- интеракција со медиумите за одговорно известување за самоубиство;
- поттикнување на социо-емоционални животни вештини кај адолесцентите; и
рано идентификување, проценка, управување и следење на секој кој е засегнат од самоубиствени однесувања.
